Historia wg Dzieci






Dynastia Wazów 1

Listen to "Dynastia Wazów 1" on Spreaker.

W odcinku 51 mówiliśmy o ostatnim królu z dynastii Jagiellonów. Tym królem był Zygmunt August. Z kolei w odcinku 20 mówiliśmy o Bonie, księżniczce, która przyjechała z Włoch. Jej mężem był Zygmunt I Stary, a synem Zygmunt II August. Czego nie powiedzieliśmy wtedy to tego, że był także trzeci Zygmunt. Bona wyszła za mąż za Zygmunta I Starego i została królową Polski. Urodziła syna Zygmunta II Augusta. Ale urodziła też cztery córki, najmłodsza z tych córek miała na imię Katarzyna i została żoną przyszłego króla Szwecji Jana Wazy. Urodził im się syn. Czy potraficie zgadnąć jak dali mu na imię? Ich syn dostał imię Zygmunt. Tak więc Bona miała męża Zygmunta I Starego, miała syna Zygmunta II Augusta oraz miała wnuka Zygmunta III Wazę. Ale gdzie się urodził Zygmunt III Waza?

W czasach tych trzech królów w Polsce działała kontrreformacja. Kontrreformacja to ruch przeciwko reformacji, bo to słówko “kontr” znaczy “przeciwko”. Aby więc zrozumieć czym była kontrreformacja trzeba zrozumieć czym była reformacja. Reformacja to był ruch, który chciał zmienić kościół katolicki, bo reforma oznacza zmianę. Np. Luter protestował przeciwko sprzedaży odpustów, czyli możliwości zapłacenia za odpuszczenie grzechów. To doprowadziło do podziału, bo niektórzy chcieli tych reform, chcieli tych zmian, a inni nie. Tak więc od kościoła katolickiego odeszli ci, którzy byli za reformacją. Oni protestowali przeciwko różnym rzeczom, np. jak Luter protestowali przeciwko sprzedaży odpustów. Od tego słowa nazywa się ich protestantami. Tak więc w przeszłości w Europie byli prawie sami katolicy, teraz pojawili się protestanci.

To doprowadziło do pewnego problemu. Jeżeli w jakimś państwie większość ludzi jest katolikami, to czy królem tego państwa może zostać protestant? Albo czy ktoś zmieni swoją religię tylko dlatego, żeby zostać królem? Tak było w przypadków Wazów. Oni byli katolikami.

Zygmunt III Waza był królem Polski. Polska była katolicka. W tym samym czasie Szwecja była krajem protestanckim, a Rosja krajem prawosławnym. Szwecja zaproponowała, aby syn Zygmunta czyli Władysław IV Waza został królem Szwecji, ale musiał on najpierw zmienić religię na protestancką. Zygmunt się nie zgodził. Później zaproponowano, aby Władysław Waza został carem Rosji, ale musiał najpierw zmienić religię na prawosławną. Zygmunt ponownie się nie zgodził na to.

W tamtych czasach ludzie zmienili religię, aby zostać królami. Np. Henryk IV Burbon był protestantem i gdy zmarł Henryk III Walezy zaproponowano mu aby został królem Francji. Tak przy okazji Henryk Walezy zanim został królem Francji, był krótko królem Polski. Henryk Walezy był katolikiem i został królem Francji, gdy zmarł następny w kolejce do tronu był właśnie Henryk IV Burbon, ale on był protestantem. Tak więc zaproponowano mu, że może zostać królem, ale pod warunkiem, że zmieni religię. Henryk IV Burbon zgodził się na to i przy okazji powiedział: “Paryż wart jest mszy”. Chodzi o to, że gotowy był oddać za rządy w Paryżu, stolicy Francji, gotów był zmienić religię i chodzić na katolickie msze. Czy więc źle zrobił Zygmunt, że zabronił swojemu synowi zmieniać religię? Porozmawiajcie o tym z waszymi rodzicami. Zapytajcie ich co o tym myślą. Na pewno jednak widać z tego przykładu, że dla Zygmunta III Wazy religia była najważniejsza, bo nie chciał korony dla swojego syna za cenę zmiany religii, a dla Henryka IV Burbona ważniejsza była władza od religii.

Jak więc widzicie, tych trzech królów z dynastii Wazów rządziło w czasach gdy ludzie spierali się o religię. Toczyli z tego powodu wiele wojen. W Polsce jednak była duża tolerancja religijna. Wróćmy jednak do początku. Pamiętacie, gdzie się urodził Zygmunt Waza?

Jan Waza i Katarzyna Jagiellonka przebywali w więzieniu. Brat Jana Wazy, który był wtedy królem kazał ich zamknąć. Pozwolił Katarzynie wyjechać, ale ona pozostała przy mężu i właśnie podczas tego uwięzienia urodził się Zygmunt III Waza. W notatkach do tej audycji będzie obraz przedstawiający Zygmunta wraz z rodzicami podczas tego uwięzienia w zamku Gripsholm.

Gdy zmarł brat Jana Wazy, to on został królem Szwecji. Jan Waza był protestantem, ale jego żona Katarzyna była katoliczką. Pod jej wpływem Jan zgodził się, aby Zygmunta wychować na katolika. Dzięki temu Zygmunt III Waza mógł zostać później królem Polski. Niestety dla niego z tego samego powodu gdy zmarł jego ojciec nie mógł zostać królem Szwecji.

Szwedzi nie chcieli króla katolika i na swojego króla wybrali stryja Zygmunta czyli Karola Sudermańskiego. Z tego powodu Zygmunt III Waza prowadził wojny ze Szwecją, bo chciał odzyskać koronę szwedzką, która należała mu się po jego ojcu. Niestety dla Polski królowie z dynastii Wazów prowadzili wiele wojen.

O tych wojnach oraz o rządach synów Zygmunta III Wazy powiemy sobie w następnym odcinku. Gdy będziecie kiedyś w Warszawie koniecznie zobaczcie kolumnę Zygmunta.

W następnym odcinku opowiemy wam o tym jaki skandal wywołało postawienie tej kolumny. Będziemy też mówić o wielu wojnach, w tym także o powstaniu Chmielnickiego oraz o potopie Szwedzkim.

Profil na Patronite:
Patronite (Historia)

Grupa na Facebooku:
Facebook (grupa)